Οι συνθήκες αποτελούν συμβάσεις μεταξύ εθνών. Αναγνωρίζονται ως σημαντικό μέρος του διεθνούς δικαίου. Επίσης, οι συνθήκες αναφέρονται ως ανταλλαγή επιστολών, πρωτοκόλλων, διεθνών συμφωνιών ή συμβάσεων. Όπως αναφέρθηκε προηγουμένως, οι συνθήκες αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της ΕΕ. Παρέχουν την εξουσία για κάθε ενέργεια στην οποία προβαίνει η ΕΕ, καθώς έχουν λάβει την έγκριση όλων των κρατών-μελών της ΕΕ. Ουσιαστικά, μια συνθήκη είναι μια συμφωνία ανάμεσα στα κράτη-μέλη της ΕΕ. Οι συνθήκες καθορίζουν τους στόχους, τους κανόνες των θεσμών εντός της ΕΕ και τις σχέσεις μεταξύ των κρατών-μελών της ΕΕ. Επίσης, υπόκεινται σε αναθεώρηση προκειμένου να διασφαλίζεται η ισότητα και να παραμένουν σύγχρονες. Με αυτόν τον τρόπο, η ΕΕ γίνεται αποτελεσματικότερη και μπορεί να δεχτεί περισσότερα μέλη στους κόλπους της.
Οι βασικότερες συνθήκες της ΕΕ είναι οι εξής:
Συνθήκη Συγχώνευσης (ή Συνθήκη των Βρυξελλών)
Ενιαία Ευρωπαϊκή Πράξη
Συνθήκες της Ρώμης: Συνθήκη για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ) και η Συνθήκη περί Ιδρύσεως της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ατομικής Ενέργειας (ΕΚΑΕ)
Συνθήκη περί ιδρύσεως της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Άνθρακα και Χάλυβα
Συνθήκη του Άμστερνταμ
Συνθήκη της Λισαβόνας
Συνθήκη της Νίκαιας
Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ή Συνθήκη του Μάαστριχτ)
Κανονισμοί
Οι κανονισμοί είναι δεσμευτικοί νόμοι ή κανόνες που θεσπίζονται από μια αρχή με στόχο τη ρύθμιση της συμπεριφοράς. Οι κανονισμοί εφαρμόζονται σε όλο το φάσμα της ΕΕ. Κάποιοι κανονισμοί χρησιμοποιούνται εντός της ΕΕ για τον έλεγχο και τη διατήρηση των εμπορικών διακανονισμών και προτύπων.
Οδηγίες
Οι οδηγίες είναι στόχοι που αποφασίζονται από την ΕΕ και πρέπει να υλοποιούνται από όλα τα κράτη-μέλη. Ωστόσο, ο τρόπος επίτευξης του εκάστοτε στόχου έγκειται στα ίδια τα κράτη-μέλη. Για να ισχύσει μια οδηγία σε εθνικό επίπεδο, οι χώρες της ΕΕ πρέπει να θεσπίσουν έναν νόμο για να ενσωματώσουν την οδηγία. Αυτό το εθνικό μέτρο πρέπει να υλοποιεί τους στόχους που θέτει η οδηγία. Οι εθνικές αρχές πρέπει να επικοινωνούν τα εν λόγω μέτρα στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Ένα παράδειγμα ευρωπαϊκής οδηγίας είναι η οδηγία για την προστασία του καταναλωτή. Η κεντρική αρχή καθορίζει το περιεχόμενο και τα κριτήρια της οδηγίας, ενώ τα κράτη-μέλη καθορίζουν τον τρόπο εφαρμογής της οδηγίας. Η οδηγία μπορεί να αφορά τις κρυφές χρεώσεις στα εμπορεύματα. Σε αυτήν την περίπτωση, τα κράτη-μέλη πρέπει να ενεργήσουν στο πλαίσιο της εθνικής νομοθεσίας τους και να επιβάλουν την απαγόρευση των κρυφών χρεώσεων. Οι ευρωπαϊκές χώρες έχουν κάποιο περιθώριο ευελιξίας όσον αφορά τη διαδικασία, προκειμένου να λάβουν υπόψη τα ιδιαίτερα εθνικά χαρακτηριστικά τους. Η ενσωμάτωση πρέπει να ολοκληρώνεται έως την προθεσμία που ορίζεται κατά την υιοθέτηση της οδηγίας (γενικά, εντός 2 ετών).
Θεμελιώδεις νόμοι και ελευθερίες της ΕΕ
Ένα από τα αξιοσημείωτα χαρακτηριστικά της ΕΕ είναι ο τρόπος με τον οποίο έχει ενεργήσει στο πλαίσιο της βελτίωσης των ατομικών ελευθεριών και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Ο Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ο «Χάρτης») είναι ένα έγγραφο της ΕΕ που ενημερώνεται συχνά ενόψει των μεταβαλλόμενων κοινωνικών συνθηκών. Ο Χάρτης περιλαμβάνει ενότητες με τους τίτλους «Αξιοπρέπεια», «Αλληλεγγύη», «Ελευθερίες», «Ισότητα», «Δικαιώματα των Πολιτών, «Δικαιοσύνη» και «Γενικές Προβλέψεις».
Κάποιοι από τους πιο γνωστούς νόμους του Χάρτη αφορούν την απαγόρευση της δουλείας, της κλωνοποίησης ανθρώπων και της θανατικής ποινής. Επίσης, ο Χάρτης υποστηρίζει τις ατομικές ελευθερίες, όπως το δικαίωμα στην ιδιωτική ζωή και την ελευθερία σκέψης σε ζητήματα θρησκείας, γλώσσας, συνάθροισης και ασύλου.
Στον Χάρτη αποσαφηνίζονται τα δικαιώματα και οι ελευθερίες που παρέχονταν από το νομικό προηγούμενο του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δηλ. από τη νομολογία του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΣΑΔ) και τα σχετικά δικαιώματα, όπως επίσης λοιπά δικαιώματα που προβλέπονται μέσω διεθνών εγγράφων και τη συνταγματική κοινή αντιμετώπιση μεταξύ των κρατών-μελών της ΕΕ.
Ο Χάρτης είναι ένας σαφώς σύγχρονο έγγραφο. Περιλαμβάνει προβλέψεις για τα λεγόμενα θεμελιώδη δικαιώματα «τρίτης γενιάς», που αφορούν εγγυήσεις σε σχέση με τη βιοηθική, την προστασία των δεδομένων και τη διαφάνεια στη διοίκηση. Ακόμη, λειτουργεί εντός του πλαισίου των αρχών της αλληλεγγύης και της αναλογικότητας. Έχει ως επακόλουθο οι προβλέψεις του, όπως η απαγόρευση των διακρίσεων, να αποκτούν βαρύτητα για τους θεσμούς της ΕΕ. Τα κράτη-μέλη έχουν την ελευθερία να διαμορφώσουν τα δικά τους εσωτερικά κανονιστικά καθεστώτα.
Οι συνθήκες αποτελούν συμβάσεις μεταξύ εθνών. Αναγνωρίζονται ως σημαντικό μέρος του διεθνούς δικαίου. Επίσης, οι συνθήκες αναφέρονται ως ανταλλαγή επιστολών, πρωτοκόλλων, διεθνών συμφωνιών ή συμβάσεων. Όπως αναφέρθηκε προηγουμένως, οι συνθήκες αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της ΕΕ. Παρέχουν την εξουσία για κάθε ενέργεια στην οποία προβαίνει η ΕΕ, καθώς έχουν λάβει την έγκριση όλων των κρατών-μελών της ΕΕ. Ουσιαστικά, μια συνθήκη είναι μια συμφωνία ανάμεσα στα κράτη-μέλη της ΕΕ. Οι συνθήκες καθορίζουν τους στόχους, τους κανόνες των θεσμών εντός της ΕΕ και τις σχέσεις μεταξύ των κρατών-μελών της ΕΕ. Επίσης, υπόκεινται σε αναθεώρηση προκειμένου να διασφαλίζεται η ισότητα και να παραμένουν σύγχρονες. Με αυτόν τον τρόπο, η ΕΕ γίνεται αποτελεσματικότερη και μπορεί να δεχτεί περισσότερα μέλη στους κόλπους της.
Οι βασικότερες συνθήκες της ΕΕ είναι οι εξής:
Κανονισμοί
Οι κανονισμοί είναι δεσμευτικοί νόμοι ή κανόνες που θεσπίζονται από μια αρχή με στόχο τη ρύθμιση της συμπεριφοράς. Οι κανονισμοί εφαρμόζονται σε όλο το φάσμα της ΕΕ. Κάποιοι κανονισμοί χρησιμοποιούνται εντός της ΕΕ για τον έλεγχο και τη διατήρηση των εμπορικών διακανονισμών και προτύπων.
Οδηγίες
Οι οδηγίες είναι στόχοι που αποφασίζονται από την ΕΕ και πρέπει να υλοποιούνται από όλα τα κράτη-μέλη. Ωστόσο, ο τρόπος επίτευξης του εκάστοτε στόχου έγκειται στα ίδια τα κράτη-μέλη. Για να ισχύσει μια οδηγία σε εθνικό επίπεδο, οι χώρες της ΕΕ πρέπει να θεσπίσουν έναν νόμο για να ενσωματώσουν την οδηγία. Αυτό το εθνικό μέτρο πρέπει να υλοποιεί τους στόχους που θέτει η οδηγία. Οι εθνικές αρχές πρέπει να επικοινωνούν τα εν λόγω μέτρα στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Ένα παράδειγμα ευρωπαϊκής οδηγίας είναι η οδηγία για την προστασία του καταναλωτή. Η κεντρική αρχή καθορίζει το περιεχόμενο και τα κριτήρια της οδηγίας, ενώ τα κράτη-μέλη καθορίζουν τον τρόπο εφαρμογής της οδηγίας. Η οδηγία μπορεί να αφορά τις κρυφές χρεώσεις στα εμπορεύματα. Σε αυτήν την περίπτωση, τα κράτη-μέλη πρέπει να ενεργήσουν στο πλαίσιο της εθνικής νομοθεσίας τους και να επιβάλουν την απαγόρευση των κρυφών χρεώσεων. Οι ευρωπαϊκές χώρες έχουν κάποιο περιθώριο ευελιξίας όσον αφορά τη διαδικασία, προκειμένου να λάβουν υπόψη τα ιδιαίτερα εθνικά χαρακτηριστικά τους. Η ενσωμάτωση πρέπει να ολοκληρώνεται έως την προθεσμία που ορίζεται κατά την υιοθέτηση της οδηγίας (γενικά, εντός 2 ετών).
Θεμελιώδεις νόμοι και ελευθερίες της ΕΕ
Ένα από τα αξιοσημείωτα χαρακτηριστικά της ΕΕ είναι ο τρόπος με τον οποίο έχει ενεργήσει στο πλαίσιο της βελτίωσης των ατομικών ελευθεριών και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Ο Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ο «Χάρτης») είναι ένα έγγραφο της ΕΕ που ενημερώνεται συχνά ενόψει των μεταβαλλόμενων κοινωνικών συνθηκών. Ο Χάρτης περιλαμβάνει ενότητες με τους τίτλους «Αξιοπρέπεια», «Αλληλεγγύη», «Ελευθερίες», «Ισότητα», «Δικαιώματα των Πολιτών, «Δικαιοσύνη» και «Γενικές Προβλέψεις».
Κάποιοι από τους πιο γνωστούς νόμους του Χάρτη αφορούν την απαγόρευση της δουλείας, της κλωνοποίησης ανθρώπων και της θανατικής ποινής. Επίσης, ο Χάρτης υποστηρίζει τις ατομικές ελευθερίες, όπως το δικαίωμα στην ιδιωτική ζωή και την ελευθερία σκέψης σε ζητήματα θρησκείας, γλώσσας, συνάθροισης και ασύλου.
Στον Χάρτη αποσαφηνίζονται τα δικαιώματα και οι ελευθερίες που παρέχονταν από το νομικό προηγούμενο του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δηλ. από τη νομολογία του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΣΑΔ) και τα σχετικά δικαιώματα, όπως επίσης λοιπά δικαιώματα που προβλέπονται μέσω διεθνών εγγράφων και τη συνταγματική κοινή αντιμετώπιση μεταξύ των κρατών-μελών της ΕΕ.
Ο Χάρτης είναι ένας σαφώς σύγχρονο έγγραφο. Περιλαμβάνει προβλέψεις για τα λεγόμενα θεμελιώδη δικαιώματα «τρίτης γενιάς», που αφορούν εγγυήσεις σε σχέση με τη βιοηθική, την προστασία των δεδομένων και τη διαφάνεια στη διοίκηση. Ακόμη, λειτουργεί εντός του πλαισίου των αρχών της αλληλεγγύης και της αναλογικότητας. Έχει ως επακόλουθο οι προβλέψεις του, όπως η απαγόρευση των διακρίσεων, να αποκτούν βαρύτητα για τους θεσμούς της ΕΕ. Τα κράτη-μέλη έχουν την ελευθερία να διαμορφώσουν τα δικά τους εσωτερικά κανονιστικά καθεστώτα.
Attachments1