Στην Κύπρο υπάρχουν έξι είδη κατώτερων δικαστηρίων:
Επαρχιακά Δικαστήρια
Τα Επαρχιακά Δικαστήρια στην Κύπρο εκδικάζουν υποθέσεις κοινού και ποινικού δικαίου. Στην Κύπρο υπάρχουν πέντε Επαρχιακά Δικαστήρια, τα οποία έχουν την εξουσία να προβαίνουν σε οποιαδήποτε ενέργεια εντός της επικράτειας του εκάστοτε δικαστηρίου. Ομοίως, τα Επαρχιακά Δικαστήρια μπορούν να εμπλακούν σε οποιαδήποτε υπόθεση δεν έχει ανατεθεί συγκεκριμένα στη δικαιοδοσία των Δικαστηρίων Εργατικών Διαφορών, των Οικογενειακών Δικαστηρίων, των Δικαστηρίων Ελέγχου Ενοικιάσεων ή του Ανώτατου Δικαστηρίου.
Οικογενειακά Δικαστήρια
Κάθε περιοχή της Κύπρου έχει το δικό της Οικογενειακό Δικαστήριο. Τα Οικογενειακά Δικαστήρια έχουν δικαιοδοσία για περιουσιακά ζητήματα σε περίπτωση διαζυγίου, υποθέσεις διατροφής και διαφωνίες για την επιμέλεια και την πληρωμή διατροφής για τα τέκνα, ή άλλους τομείς του οικογενειακού δικαίου όπως οι ακυρώσεις γάμων.
Δικαστήριο Εργατικών Διαφορών
Το Δικαστήριο Εργατικών Διαφορών έχει την έδρα του στη Λευκωσία και είναι το μόνο αρμόδιο για την εκδίκαση διαφορών στο πλαίσιο εργασιακών σχέσεων. Απουσία Εργατοδικείου, οι εργοδότες και οι εργαζόμενοι στην Κύπρο προσφεύγουν ενώπιον του Δικαστηρίου Εργατικών Διαφορών.
Δικαστήρια Ελέγχου Ενοικιάσεων
Στην Κύπρο υπάρχουν τρία Δικαστήρια Ελέγχου Ενοικιάσεων. Τα τρία δικαστήρια αναλαμβάνουν υποθέσεις από τις πέντε επαρχίες της Κύπρου: η Λευκωσία έχει δικό της δικαστήριο, η Λεμεσός και η Πάφος μοιράζονται το ίδιο δικαστήριο, όπως επίσης η Λάρνακα και η Αμμόχωστος μοιράζονται το ίδιο δικαστήριο. Τα Δικαστήρια Ελέγχου Ενοικιάσεων χειρίζονται ένα ευρύ φάσμα υποθέσεων που αφορούν τις ενοικιάσεις ακίνητης περιουσίας. Συνήθεις υποθέσεις αφορούν την προσαρμογή των ενοικίων και τις εξώσεις.
Στρατιωτικά Δικαστήρια
Τέσσερα χρόνια μετά την ανεξαρτησία της Κύπρου, ο Στρατιωτικός Ποινικός Κώδικας του 1964 θέσπισε την ίδρυση του Στρατιωτικού Δικαστηρίου. Το Στρατιωτικό Δικαστήριο έχει ποινική δικαιοδοσία επί των μελών των ενόπλων δυνάμεων. Είναι ένα σαφώς διαδικαστικό δικαστήριο που ακολουθεί τον Στρατιωτικό Ποινικό Κώδικα και τους σχετικούς διαδικαστικούς κανονισμούς.
Τα δικαστήρια της Κύπρου οργανώνονται όπως περιγράφεται παρακάτω:
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ
Επαρχιακό Δικαστήριο
Κακουργιο-δικεία
Οικογενειακά Δικαστήρια
Δικαστήρια Εργατικών Διαφορών
Δικαστήρια Ελέγχου Ενοικιάσεων
Στρατιωτικό Δικαστήριο
ΤΑ ΚΥΡΙΑ ΣΤΑΔΙΑ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΔΙΚΟΝΟΜΙΑΣ
Το δίκαιο βασίζεται κυρίως στον Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας και στους Κανόνες Πολιτικής Δικονομίας. Αμφότερα βασίζονται στο αγγλικό δίκαιο και την αγγλική πρακτική που εφαρμοζόταν τη δεκαετία του 1950. Οι Κανόνες Πολιτικής Δικονομίας ακολουθούν την αγγλική Λευκή Βίβλο του 1954 με ελάχιστες τροποποιήσεις. Οι Κανόνες Πολιτικής Δικονομίας πραγματεύονται τα εξής:
Έγερση διαδικασιών και σχετικές επιδόσεις
Διαδικαστικά έγγραφα
Προδικαστικά ζητήματα, όπως οι τριτανακοπές, το δικαίωμα ανακάλυψης, τα στοιχεία κτλ.
Δίκη
Έφεση
Εκτέλεση των δικαστικών αποφάσεων
Τα κύρια στάδια της πολιτικής δικονομίας έχουν ως εξής:
Κατάθεση κλητήριου θεσπίσματος, γενικώς ή ειδικώς προσυπογραμμένο, για την επίδοση κλητήριου θεσπίσματος στους εναγόμενους.
Κατάθεση ειδοποίησης παράστασης από τον εναγόμενο εντός 10 ημερών από την ημερομηνία επίδοσης. Εάν ο εναγόμενος αμφισβητεί τη δικαιοδοσία, θα πρέπει να ζητήσει άδεια για να αιτηθεί παράστασης υπό όρους. Εάν ο εναγόμενος βρίσκεται εκτός της δικαιοδοσίας, ο ενάγων οφείλει πρώτα να ζητήσει άδεια για να σφραγίσει το κλητήριο θέσπισμα και άδεια για να το επιδώσει εκτός της δικαιοδοσίας. Εάν κατατεθεί ένα γενικώς προσυπογραμμένο δικόγραφο αγωγής, τότε πρέπει να κατατεθεί δικόγραφο αγωγής εντός 10 ημερών από την παράσταση. Ο εναγόμενος πρέπει να καταθέσει υπόμνημα αντίκρουσης εντός 14 ημερών έπειτα από την κατάθεση ειδοποίησης παράστασης, εφόσον έχει υποβληθεί ειδικώς προσυπογραμμένο κλητήριο θέσπισμα, ή εντός 14 ημερών έπειτα από το δικόγραφο αγωγής, εφόσον έχει υποβληθεί γενικώς προσυπογραμμένο κλητήριο θέσπισμα. Ο ενάγων δύναται να καταθέσει απάντηση εντός 7 ημερών από την παραλαβή του υπομνήματος αντίκρουσης, χωρίς αυτό να είναι υποχρεωτικό. Εάν ο εναγόμενος προβεί σε ανταγωγή, ο ενάγων οφείλει να καταθέσει την απάντηση και την αντίκρουση της ανταγωγής εντός 14 ημερών από την ανταγωγή. Μόλις ολοκληρωθούν τα διαδικαστικά έγγραφα, αμφότερα τα μέρη δικαιούνται να ζητήσουν ημερομηνία ακρόασης από το δικαστήριο.
Ο γραμματέας κανονίζει τις οδηγίες και ο δικαστής αποφασίζει πότε ορίζεται η ακρόαση της υπόθεση. Πριν από τη δίκη, αμφότερα τα μέρη δύνανται να υποβάλλουν διάφορα προδικαστικά αιτήματα. Κατά τη διάρκεια της δίκης, αμφότερα τα μέρη προσκομίζουν αποδεικτικά στοιχεία. Κάθε δικηγόρος εξετάζει τους δικούς του μάρτυρες, και στη συνέχεια μπορεί να γίνει αντεξέταση και επανεξέταση των μαρτύρων. Τέλος, γίνονται οι αγορεύσεις αμφότερων των μερών ώστε να εκδοθεί η δικαστική απόφαση.
Τα κύρια στάδια της ποινικής δικονομίας έχουν ως εξής:
Εφαρμοστέο δίκαιο θεωρείται ο Κώδικας Ποινικής Δικονομίας. Στην ενότητα 3 του κεφαλαίου 155 του εν λόγω κώδικα προβλέπεται ότι σε περίπτωση απουσίας κυπριακών διατάξεων, εφαρμόζεται η αγγλική πρακτική. Οι έρευνες σχετικά με τα εκάστοτε αδικήματα συνήθως διενεργούνται από αξιωματικούς της αστυνομίας που έχουν την αρμοδιότητα να ζητήσουν από οποιοδήποτε άτομο να παρουσιαστεί στο αστυνομικό τμήμα προκειμένου να εξεταστεί, να ληφθούν καταθέσεις ή να συμπληρωθούν έντυπα, και να προβαίνουν σε συλλήψεις ή έρευνες. Συνήθως οι ποινικές διώξεις εγείρονται μέσω κατηγορίας που λαμβάνει συγκεκριμένη μορφή. Συνήθως η κατηγορία παρουσιάζεται ενώπιον ενός δικαστή, ο οποίος διατάζει να καταχωρηθεί και στη συνέχεια εκδίδεται κλητήριο θέσπισμα για την παράσταση του κατηγορουμένου. Η επίδοση του κλητήριου θεσπίσματος γίνεται προσωπικά. Σε όλες τις ποινικές υποθέσεις, τόσο του Επαρχιακού Δικαστηρίου όσο και του Κακουργιοδικείου, κάθε δικηγόρος εξετάζει πρώτα τους μάρτυρές του και ακολουθεί αντεξέταση και επανεξέταση των μαρτύρων, όπως συμβαίνει και στις αστικές υποθέσεις. Στις συνοπτικές δίκες και στις δίκες για πληροφορίες, δηλ. στο Κακουργιοδικείο, ο κατηγορούμενος απαντάει στην κατηγορία ή στις πληροφορίες για το Κακουργιοδικείο, και δηλώνει ένοχος ή αθώος. Ο κατηγορούμενος πάντοτε θεωρείται αθώος μέχρι αποδείξεως του εναντίου. Έπειτα από τη δήλωση περί ενοχής ή αθωότητας του κατηγορουμένου, το δικαστήριο συνεχίζει την ακροαματική διαδικασία με τον κατήγορο να παραθέτει τα αποδεικτικά στοιχεία του. Όταν ο κατήγορος ολοκληρώσει, η υπεράσπιση μπορεί να ισχυριστεί ότι δεν υπάρχει αληθοφάνεια της προβαλλόμενης αξίωσης. Εάν ο ισχυρισμός εισακουστεί, τότε η δίκη ολοκληρώνεται και αθωώνεται ο κατηγορούμενος. Διαφορετικά, το δικαστήριο συνεχίζει με την υπεράσπιση του κατηγορουμένου, αλλά πρέπει να ενημερώσει τον κατηγορούμενο α) ότι δύναται να δώσει μη ένορκη κατάθεση και β) ότι σε αυτήν την περίπτωση δεν οφείλει να υποβληθεί σε αντεξέταση, ή γ) ότι μπορεί να προσκομίσει αποδεικτικά στοιχεία εφόσον δώσει όρκο και δ) ότι σε αυτήν την περίπτωση θα υποβληθεί σε αντεξέταση. Το μέρος εκείνο που κάλεσε μάρτυρα τελευταίο δύναται να απευθυνθεί πρώτο στο δικαστήριο και το έτερο μέρος θα πρέπει να ανταποκριθεί. Κατά την ολοκλήρωση της δίκης, βγαίνει η ετυμηγορία. Το δικαστήριο δύναται είτε να αθωώσει τον κατηγορούμενο είτε να τον κρίνει ένοχο και να του επιβάλει την ανάλογη ποινή. Σε συνοπτικές δίκες, εάν δεν εμφανιστεί ο κατηγορούμενος, το δικαστήριο δύναται είτε να εκδώσει ένταλμα σύλληψης είτε να προχωρήσει σε ερημοδικία. Για αδικήματα που επιφέρουν ποινή φυλάκισης άνω των 5 ετών, πρέπει να γίνεται προκαταρκτική εξέταση από δικαστή, προκειμένου να διαπιστώνεται εάν υπάρχουν αρκετά στοιχεία για να παραπεμφθεί ο κατηγορούμενος σε δίκη. Εάν ο δικαστής αποφασίσει να παραπέμψει τον κατηγορούμενο σε δίκη, η υπόθεση παραπέμπεται στο Κακουργιοδικείο.
Στην Κύπρο υπάρχουν έξι είδη κατώτερων δικαστηρίων:
Τα Επαρχιακά Δικαστήρια στην Κύπρο εκδικάζουν υποθέσεις κοινού και ποινικού δικαίου. Στην Κύπρο υπάρχουν πέντε Επαρχιακά Δικαστήρια, τα οποία έχουν την εξουσία να προβαίνουν σε οποιαδήποτε ενέργεια εντός της επικράτειας του εκάστοτε δικαστηρίου. Ομοίως, τα Επαρχιακά Δικαστήρια μπορούν να εμπλακούν σε οποιαδήποτε υπόθεση δεν έχει ανατεθεί συγκεκριμένα στη δικαιοδοσία των Δικαστηρίων Εργατικών Διαφορών, των Οικογενειακών Δικαστηρίων, των Δικαστηρίων Ελέγχου Ενοικιάσεων ή του Ανώτατου Δικαστηρίου.
Κάθε περιοχή της Κύπρου έχει το δικό της Οικογενειακό Δικαστήριο. Τα Οικογενειακά Δικαστήρια έχουν δικαιοδοσία για περιουσιακά ζητήματα σε περίπτωση διαζυγίου, υποθέσεις διατροφής και διαφωνίες για την επιμέλεια και την πληρωμή διατροφής για τα τέκνα, ή άλλους τομείς του οικογενειακού δικαίου όπως οι ακυρώσεις γάμων.
Το Δικαστήριο Εργατικών Διαφορών έχει την έδρα του στη Λευκωσία και είναι το μόνο αρμόδιο για την εκδίκαση διαφορών στο πλαίσιο εργασιακών σχέσεων. Απουσία Εργατοδικείου, οι εργοδότες και οι εργαζόμενοι στην Κύπρο προσφεύγουν ενώπιον του Δικαστηρίου Εργατικών Διαφορών.
Στην Κύπρο υπάρχουν τρία Δικαστήρια Ελέγχου Ενοικιάσεων. Τα τρία δικαστήρια αναλαμβάνουν υποθέσεις από τις πέντε επαρχίες της Κύπρου: η Λευκωσία έχει δικό της δικαστήριο, η Λεμεσός και η Πάφος μοιράζονται το ίδιο δικαστήριο, όπως επίσης η Λάρνακα και η Αμμόχωστος μοιράζονται το ίδιο δικαστήριο. Τα Δικαστήρια Ελέγχου Ενοικιάσεων χειρίζονται ένα ευρύ φάσμα υποθέσεων που αφορούν τις ενοικιάσεις ακίνητης περιουσίας. Συνήθεις υποθέσεις αφορούν την προσαρμογή των ενοικίων και τις εξώσεις.
Τέσσερα χρόνια μετά την ανεξαρτησία της Κύπρου, ο Στρατιωτικός Ποινικός Κώδικας του 1964 θέσπισε την ίδρυση του Στρατιωτικού Δικαστηρίου. Το Στρατιωτικό Δικαστήριο έχει ποινική δικαιοδοσία επί των μελών των ενόπλων δυνάμεων. Είναι ένα σαφώς διαδικαστικό δικαστήριο που ακολουθεί τον Στρατιωτικό Ποινικό Κώδικα και τους σχετικούς διαδικαστικούς κανονισμούς.
Τα δικαστήρια της Κύπρου οργανώνονται όπως περιγράφεται παρακάτω:
ΤΑ ΚΥΡΙΑ ΣΤΑΔΙΑ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΔΙΚΟΝΟΜΙΑΣ
Το δίκαιο βασίζεται κυρίως στον Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας και στους Κανόνες Πολιτικής Δικονομίας. Αμφότερα βασίζονται στο αγγλικό δίκαιο και την αγγλική πρακτική που εφαρμοζόταν τη δεκαετία του 1950. Οι Κανόνες Πολιτικής Δικονομίας ακολουθούν την αγγλική Λευκή Βίβλο του 1954 με ελάχιστες τροποποιήσεις. Οι Κανόνες Πολιτικής Δικονομίας πραγματεύονται τα εξής:
Τα κύρια στάδια της πολιτικής δικονομίας έχουν ως εξής:
Τα κύρια στάδια της ποινικής δικονομίας έχουν ως εξής:
Εφαρμοστέο δίκαιο θεωρείται ο Κώδικας Ποινικής Δικονομίας. Στην ενότητα 3 του κεφαλαίου 155 του εν λόγω κώδικα προβλέπεται ότι σε περίπτωση απουσίας κυπριακών διατάξεων, εφαρμόζεται η αγγλική πρακτική. Οι έρευνες σχετικά με τα εκάστοτε αδικήματα συνήθως διενεργούνται από αξιωματικούς της αστυνομίας που έχουν την αρμοδιότητα να ζητήσουν από οποιοδήποτε άτομο να παρουσιαστεί στο αστυνομικό τμήμα προκειμένου να εξεταστεί, να ληφθούν καταθέσεις ή να συμπληρωθούν έντυπα, και να προβαίνουν σε συλλήψεις ή έρευνες. Συνήθως οι ποινικές διώξεις εγείρονται μέσω κατηγορίας που λαμβάνει συγκεκριμένη μορφή. Συνήθως η κατηγορία παρουσιάζεται ενώπιον ενός δικαστή, ο οποίος διατάζει να καταχωρηθεί και στη συνέχεια εκδίδεται κλητήριο θέσπισμα για την παράσταση του κατηγορουμένου. Η επίδοση του κλητήριου θεσπίσματος γίνεται προσωπικά. Σε όλες τις ποινικές υποθέσεις, τόσο του Επαρχιακού Δικαστηρίου όσο και του Κακουργιοδικείου, κάθε δικηγόρος εξετάζει πρώτα τους μάρτυρές του και ακολουθεί αντεξέταση και επανεξέταση των μαρτύρων, όπως συμβαίνει και στις αστικές υποθέσεις. Στις συνοπτικές δίκες και στις δίκες για πληροφορίες, δηλ. στο Κακουργιοδικείο, ο κατηγορούμενος απαντάει στην κατηγορία ή στις πληροφορίες για το Κακουργιοδικείο, και δηλώνει ένοχος ή αθώος. Ο κατηγορούμενος πάντοτε θεωρείται αθώος μέχρι αποδείξεως του εναντίου. Έπειτα από τη δήλωση περί ενοχής ή αθωότητας του κατηγορουμένου, το δικαστήριο συνεχίζει την ακροαματική διαδικασία με τον κατήγορο να παραθέτει τα αποδεικτικά στοιχεία του. Όταν ο κατήγορος ολοκληρώσει, η υπεράσπιση μπορεί να ισχυριστεί ότι δεν υπάρχει αληθοφάνεια της προβαλλόμενης αξίωσης. Εάν ο ισχυρισμός εισακουστεί, τότε η δίκη ολοκληρώνεται και αθωώνεται ο κατηγορούμενος. Διαφορετικά, το δικαστήριο συνεχίζει με την υπεράσπιση του κατηγορουμένου, αλλά πρέπει να ενημερώσει τον κατηγορούμενο α) ότι δύναται να δώσει μη ένορκη κατάθεση και β) ότι σε αυτήν την περίπτωση δεν οφείλει να υποβληθεί σε αντεξέταση, ή γ) ότι μπορεί να προσκομίσει αποδεικτικά στοιχεία εφόσον δώσει όρκο και δ) ότι σε αυτήν την περίπτωση θα υποβληθεί σε αντεξέταση. Το μέρος εκείνο που κάλεσε μάρτυρα τελευταίο δύναται να απευθυνθεί πρώτο στο δικαστήριο και το έτερο μέρος θα πρέπει να ανταποκριθεί. Κατά την ολοκλήρωση της δίκης, βγαίνει η ετυμηγορία. Το δικαστήριο δύναται είτε να αθωώσει τον κατηγορούμενο είτε να τον κρίνει ένοχο και να του επιβάλει την ανάλογη ποινή. Σε συνοπτικές δίκες, εάν δεν εμφανιστεί ο κατηγορούμενος, το δικαστήριο δύναται είτε να εκδώσει ένταλμα σύλληψης είτε να προχωρήσει σε ερημοδικία. Για αδικήματα που επιφέρουν ποινή φυλάκισης άνω των 5 ετών, πρέπει να γίνεται προκαταρκτική εξέταση από δικαστή, προκειμένου να διαπιστώνεται εάν υπάρχουν αρκετά στοιχεία για να παραπεμφθεί ο κατηγορούμενος σε δίκη. Εάν ο δικαστής αποφασίσει να παραπέμψει τον κατηγορούμενο σε δίκη, η υπόθεση παραπέμπεται στο Κακουργιοδικείο.
-
Add a note